Twee jaar geleden zag Judith Moore dat Mongolië sterk in mijn ziel omhoog kwam en natuurlijk had dit te maken met mijn verbinding met de inheemse volkeren en de krachtplekken van dat land. Alleen voelde ik dat zelf op dat moment nog niet. Ik had er zelfs nog niet eens over nagedacht; ik wist nauwelijks van het bestaan van dit stukje aarde af. Ik weet nog steeds niet waardoor ik eind 2015 ineens aandrang kreeg om naar Mongolië te gaan; was het omdat Judith Mongolië noemde of omdat het uit mijn ziel kwam. Het maakt ook eigenlijk niet uit, je krijgt altijd een signaal en of dit nu vanuit jezelf komt of via iemand anders tot je komt is van geen belang. 

Op naar Mongolië dus. Een vriendin uit de volle maancirkel wilde heel graag mee. Alleen zei ze erbij: ‘Ik ga mee, maar ik wil wel op een paard over de steppe rijden.’

Jeetje, ik ben bang voor paarden, maar heb wel ‘toevallig’ dit jaar in Cuba en ook in Katharenland een tocht op een zeer mak paard gemaakt en dat was voor mij een hele overwinning. We probeerden een tocht te organiseren waarin mijn vriendin kon paardrijden en ik de tocht te voet zou kunnen afleggen. De man van het reisbureau zei echter: ‘Waarom nemen jullie niet gewoon alle twee een paard mee, want dat zijn de kosten niet, en dan kun je zelf bepalen wanneer je wilt rijden.’ Dat leek ons een prima voorstel en bovendien staat op de website dat je niet echt ervaring in het paardrijden hoeft te hebben. Voor de zekerheid nam ik vijf paardrijlessen omdat ik het belangrijk vond om enige kennis over paarden op te doen. 

We vlogen via Moskou naar Ulaanbaatar, de hoofdstad van Mongolië. Toen ik mijn atlas opensloeg om te kijken waar Mongolië precies lag, was ik al onder de indruk dat het zo’n groot land is en dat we in 22 dagen tijd maar zo’n klein stukje zouden afleggen. Dzjengis Khan, die in alle uithoeken van Mongolië wordt vereerd, verenigde de Mongoolse stammen en stichtte het grootste imperium in de wereldgeschiedenis in termen van oppervlakte. Het strekte zich uit van China tot aan de rivier de Donau. Het grote standbeeld van Khan op het Sukbaatarplein was het eerste dat wij zagen. De volgende dag vlogen we naar Ulaangom, want daar zou de gids ons opwachten en zouden we boodschappen doen voor de reis. We hadden het meest ongerepte stukje natuur van Mongolië gekozen, namelijk het noordwesten, waar je voornamelijk steppe hebt. Dit gebied is ook alleen maar in de zomermaanden begaanbaar, want al in september slaat het weer om. Dan ligt de sneeuw er zo hoog dat bewoners en dieren er niet kunnen blijven, ook trouwens vanwege de kou, want het wordt daar minus 40 graden. 

Tijdens de reis werd er niet veel gecommuniceerd door onze gidsen. Het is normaal dat je alles gewoon over je heen laat komen. Er is geen planning en alleen de plaats van bestemming aan het eind van de middag is belangrijk. De eerste dag van de tocht ga ik al op het rustige witte paard zitten dat voor mij is bestemd. Het paard en ik worden aan een touw meegenomen, maar na een half uur wil ik zelfstandig rijden. De paarden hebben geen naam, want, zo redeneren nomaden, dieren zijn niet jouw bezit. Mijn vriendin heeft bewondering voor me hoe ik zonder angst heuvel op en heuvel af ga en mijn paard door rivieren probeer te loodsen. Bij onze eerste bestemming, aan een rivier, vind ik een hele grote veer. Eerst dacht ik aan een veer van een adelaar, want Mongolië is het land van de eagles, maar bij navraag aan een eagle hunter blijkt het een veer van een buizerd te zijn.

We bezoeken sommige van de gers die we op onze weg tegenkomen. Het is de gewoonte dat je gewoon naar binnen stapt en gaat zitten. Je wordt dan direct door degene die in de ger aan het werk is verwelkomd met thee met geitenmelk en zout. Ook de zelfgemaakte kaas en kleine broodjes worden op tafel gezet. Ik realiseer me dat er alleen veeteelt is en dat de Mongolen op het land geen groenten en fruit kunnen telen. We zien vele kuddes voorbij trekken. Kamelen, jaks, geiten, paarden, koeien. Het houdt niet op. In de gers lopen de geiten gewoon in en uit. De nomaden leven met de dieren en zij zijn, zoals bij de meeste inheemse volkeren het geval is, één met de dieren. Mijn vriendin en ik voelen ons als vissen in het water en houden regelmatig ceremonies om onze dankbaarheid te tonen. We merken dan ook regelmatig een aanwezigheid op, niet alleen vanwege de dieren, maar ook in de vorm van drie groene balletjes op mijn schoot die we pas waarnemen als we de foto’s van de ceremonie bekijken. We hoopten op een ontmoeting met een echte sjamaan, want er zijn velen die zich uitgeven voor een sjamaan maar het niet zijn. Tijdens de reis realiseerden we ons dat die ontmoeting niet zal plaatsvinden omdat wij onze eigen sjamaan zijn.

De Mongolen zijn ontzettend gastvrij en gebruiken, zoals alle inheemse volkeren, weinig woorden maar zeggen alleen het hoogst noodzakelijke. De zelfgemaakte wodka evenals het bier komen regelmatig op tafel. Het is de bedoeling dat je wat vertelt en de wodka in één keer achteroverslaat. De beker wordt steeds gevuld want hij mag namelijk niet leeg komen te staan. De gemiddelde leeftijd van de Mongolen ligt niet hoger dan 65 jaar en we vragen ons af of dit iets te maken heeft met de wodka…

Wanneer we onze paardrijtocht na negen dagen beëindigen in Ugli, kunnen we eindelijk een douche nemen. We doen boodschappen op de plaatselijke markt en bereiden ons voor op een vijfdaagse trip met een jeep, waarmee we naar de Kazakken zullen rijden om te overnachten. Wanneer we bij de Kazakken aankomen merk je meteen een verschil. Deze mensen hebben mooiere gers en zijn duidelijk commercieel ingesteld. Zo worden we verleid om ons tegen betaling te laten fotograferen met een adelaar op de arm. We rijden de volgende dag door en gaan op zoek naar Mongoolse gers. We willen de puurheid van Mongolië en de mensen terugvinden. Het is mooi om te zien dat de meeste kinderen naar school gaan en Engels leren. Ook bij deze inheemse volkeren sterft het nomadenleven uit. De jongere generaties gaan het anders doen en zij zullen alleen de taal, de tradities en de wijsheden van hun voorouders in ere houden.

Na vijf dagen zit onze reis er bijna op, maar we hebben nog twee dagen in het nationale park. Wat een teleurstelling om zo je reis te beëindigen. Ook dit is een commercieel gebeuren en de bergen afval liggen om ons heen, iets wat we nog niet eerder zijn tegengekomen. We besluiten om vervroegd terug te gaan naar Ulaanbaatar en houden zo de herinnering levend van onze tocht te paard. Zo willen wij ons Mongolië herinneren.